Khu dân cư là gì? Đặc trưng cơ bản của khu dân cư

Khu dân cư là gì? Đây là một câu hỏi khiến nhiều người vẫn không thể nào giải đáp tường tận. Vậy liệu khu dân cư có phải là một cấp bậc khác trong hệ thống quản lý hành chính của Nhà Nước? Và những hộ gia đình thuộc khu dân cư có những đặc điểm nào khác biệt hay không? Hãy cùng làm rõ vấn đề trên cùng với nhà đất mino.

Khu dân cư là gì?

Khu dân cư là từ dùng để chỉ một cộng đồng dân cư đang sống tập trung trong một khu vực, diện tích đất nhất định. Cộng đồng này có thể là vài gia đình đến vài chục hộ cùng sống trong thôn, bản…

Thực chất khu dân cư đã được hình thành từ lâu đời. Tùy thuộc vào thời gian hình thành mà khu dân cư này sẽ có vài hộ gia đình hoặc vài chục hộ gia đình cùng sinh sống trong cùng một không gian. Mục đích chính của khu dân cư chính là phục vụ cuộc sống của con người hay thực hiện theo đúng Quy hoạch của nhà nước.

Mỗi khu dân cư khác nhau sẽ có tên gọi, cơ cấu địa giới và số lượng người sinh sống hoàn toàn khác nhau. Việc sắp xếp, bố trí khu dân cư cũng được thực hiện theo từng địa phương khác nhau. Với phần đất ở thì quyền sử dụng đất có thể để chính chủ, có Sổ đỏ hoặc không có sổ đỏ tùy thuộc vào từng khu vực khác nhau.

Nếu xét về mặt tổ chức thì khu dân cư không được coi là cấp hành chính vì cho dù nó tồn tại theo hình thức nào đi nữa thì cũng chỉ có 3 yếu tố sau:

• Khu dân cư bao gồm các hộ gia đình tự cư, cùng sinh sống trong một phạm vi địa lý nhất định. Hiện có hai loại khu dân cư: một là được tồn tại ổn định từ lâu và loại còn lại được biến tấu phụ thuộc vào yêu cầu, bố trí và sắp xếp của địa phương.

• Phần lớn các khu dân cư ít phụ thuộc vào huyết thống bởi những yêu cầu về cư trú và có mối quan hệ gắn bó trong sinh hoạt, tinh thần…

• Các căn hộ trong khu dân cư ngoài việc chịu sự chỉ đạo của nhà nước thì còn chịu tác động và chi phối của chính quyền địa phương.

Ai là người đứng đầu đại diện cho khu dân cư

Thông thường mỗi khu dân cư thường cử người làm đại diện để kịp thời nắm bắt những chủ trương, chính sách cũng như cập nhật những vấn đề quan trọng từ chính quyền ban hành, quy định. Đồng thời, người đại diện này cũng thay mặt dân cư, dựa trên ý kiến số đông dân cư để biểu quyết hoặc đưa ra những ý kiến đối với những chính sách, chủ trương. Và người đại diện trên thường được gọi là trưởng ấp, trưởng khu vực hay trường khu dân cư (Thông tư số 09/2017 của Bộ Nội vụ).

Như vậy, trưởng khu dân cư có quyền triệu tập và chủ trì các hội nghị khu vực, ấp. Ngoài ra, chức vụ trưởng khu dân cư còn có thể thực hiện một số trách nhiệm khác như ký hợp đồng xây dựng công trình do người dân trong khu dân cư đóng góp kinh phí đầu tư và đã được thông qua. Đồng thời được phép phân công nhiệm vụ, trách nhiệm cho những người cấp dưới. Thông thường nhiệm kỳ của chức trưởng khu dân cư được lép dài từ 2,5 năm đến 5 năm.

Ưu điểm của khu dân cư

Khu dân cư sở hữu nhiều ưu điểm nổi bật:

• Những người sống trong khu dân cư không cùng huyết thống nhưng họ rất nhiệt tình giúp đỡ lẫn nhau.

• Các khu dân cư cũng sẽ tổ chức hội, ăn uống chung để tình làng xóm thêm gắn bó.

• Sống trong khu dân cư, bạn có thể kinh doanh nhỏ lẻ, những người trong xóm sẽ qua ủng hộ bạn.

• Nếu hàng xóm của bạn đi về quê hoặc đi chơi xa, họ sẽ mua quà biếu bạn để tình làng xóm thêm bền.

• Nếu bạn đi xa vài ngày, hàng xóm sẽ để ý cửa nhà giúp bạn, có ai đó lạ lẫm hỏi thăm hoặc mở cửa vào, họ sẽ gọi điện cho bạn để thông báo.

• Những gia đình sống trong một khu sẽ rất gắn bó.

Đặc trưng cơ bản của khu dân cư

Trong Điều lệ Mặt trận Tổ quốc Việt Nam được Đại hội VI Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thông qua tháng 9/2004. Tại Điều 27, chương IV có ghi các ban công tác được thành lập ở các ấp, bản, thôn, sóc, khu phố…thì đều được gọi là “khu dân cư”.

Mặc dù xét về mặt tổ chức khu dân cư không được xem là cấp hành chính, nhưng nó vẫn đang tồn tại và mang 3 đặc trưng riêng biệt như:

Khu dân cư là cấu trúc cộng đồng có các hộ gia đình quy tụ và sống trong phạm vi địa lý nhất định. Hiện có 2 loại khu dân cư chính là khu được hình thành và tồn tại nhiều năm, loại thứ 2 là các khu dân cư đang được hình thành và biến đổi. Các khu dân cư này có tên gọi, cơ cấu và số lượng dân cư sẽ phụ thuộc hoàn toàn vào sự phân chia và sắp xếp của từng địa phương.

Trên thực tế các hộ dân sinh sống ở khu dân cư sẽ không có cùng huyết thống. Nhưng họ lại có mối liên hệ khăng khít, gắn bó trong sinh hoạt, lao động, tư tưởng…bởi họ cùng sinh sống trong một khu vực nhất định.

Các hộ dân cư sinh sống trong cùng một khu dân cư sẽ chịu tác động của các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước. Bên cạnh đó, còn chịu sự chi phối của bộ máy chính quyền địa phương, hệ thống chính trị của khu dân cư và các phong tục, tập quán nơi mình sinh sống.

Kết luận

Nói tóm lại, qua những thông tin vừa trình bày chúng ta đã giải đáp được khu dân cư là gì và những đặc điểm vốn có của một khu dân cư. Theo chuyên gia của nhà đất mino việc hình thành các khu dân cư làm tăng hiệu quả quản lý công dân cũng như nâng cao an ninh khu vực.